Het is heel normaal dat een kind onrustig slaapt, bang is in het donker, niet meer alleen wil zijn en zich niet kan concentreren. Maak van het naar bed gaan dan een ritueel of routine. Dat geeft veiligheid en ontspanning. Sommige kinderen kunnen hun verhaal kwijt aan een vertrouwd speeltje dat ze mee naar bed nemen.
Hoe gaat het met jou?
Je reageert zelf ook op de schokkende gebeurtenis. Vertel je kind dat je wat anders dan normaal kan reageren en misschien niet altijd goed luistert. Mensen uit je omgeving kunnen een steun zijn bij het verwerken van de gebeurtenis. Zij kunnen ook van belang zijn als het jezelf niet lukt om je kind voldoende te ondersteunen.
Als het niet overgaat
Het is heel normaal als je kind een tijdje uit zijn normale doen is. Dat is niets om je zorgen over te maken. Het kan zijn dat je na drie maanden nog de indruk heeft dat je kind het allemaal niet goed kan verwerken of dat het nog wekenlang heel sterk op de gebeurtenis blijft reageren. Dan is het verstandig om contact op te nemen met je huisarts. Die kan je verwijzen naar geschikte hulpverlening.
Wat kun je doen om je kinderen zo goed mogelijk te helpen bij het verwerken van een schokkende gebeurtenis?
Niemand is echt voorbereid op een schokkende gebeurtenis en als het gebeurt heeft dat voor iedereen ingrijpende gevolgen. Als kinderen samen met hun ouders een aangrijpende gebeurtenis meemaken, is dat voor ouders dubbel moeilijk. Je hebt niet alleen te maken met je eigen reacties en verdriet, maar je wilt ook je kinderen zo goed mogelijk steunen.
Tijdens en vlak na de gebeurtenis
Op het moment zelf reageren de meeste kinderen zonder erbij na te denken. Ze schakelen als het ware de automatische piloot in. Hierdoor doen ze geen domme of gevaarlijke dingen en komen ze de situatie zo goed mogelijk door. Het is heel normaal dat kinderen zich tijdens de gebeurtenis gevoelsmatig afsluiten. De manier waarop verschilt per kind. De een voelt zich onwerkelijk en anders dan normaal of heeft het idee naar een film te kijken. De ander voelt juist niets en staat verstijfd van schrik. Een enkel kind raakt in paniek of kan gevoelens van woede niet onderdrukken.
Als de eerste schok voorbij is ontstaat eerst ongeloof en verbijstering. Daarna komen vaak heftige reacties zoals angst, boosheid, verdriet, trillen of beven. Deze reacties duren een tijdje. Bij het ene kind een paar minuten, bij het andere een paar uur of een paar dagen. Soms uit het kind deze gevoelens helemaal niet. Het blijft als het ware bevroren in de toestand van tijdens de schokkende gebeurtenis. Zeg dan duidelijk en krachtig tegen je kind dat alles voorbij is en dat het veilig is. Al deze reacties zijn normaal en nodig om de gebeurtenis te verwerken. Wanneer een kind geen bijzondere reacties vertoont, wil dat niet zeggen dat de verwerking niet goed gaat. Ieder kind reageert immers anders.
Enige tijd na de gebeurtenis
Er kunnen verschillende klachten ontstaan die horen bij het verwerkingsproces. Verwerken kost tijd en meestal lukt het om op eigen kracht of met uw hulp te herstellen. Bij kinderen kunnen de volgende verschijnselen en klachten optreden:
- Slapeloosheid, nachtmerries en bedplassen;
- plotseling teruggetrokken, agressief of druk gedrag, zich jonger gedragen;
- minder contact met vriendjes en vriendinnetjes, vaak binnen blijven;
- niet naar school willen, leerproblemen, moeilijkheden met concentreren;
- minder interesse in hobby’s en andere bezigheden;
- sterke angstgevoelens, schrikachtigheid, bang voor allerlei geluiden;
- huilen zonder directe aanleiding;
- somberheid, negatief zelfbeeld;
- verlies van vaardigheden zoals eten, spreken en zindelijkheid;
- buikpijn of andere lichamelijke klachten.
Blijven deze reacties aanhouden en lukt het niet de normale gang van zaken op eigen kracht op te pakken, dan is het goed om daar hulp voor te vragen. De huisarts kan je verwijzen naar specialistische hulpverlening.