Slechts de helft van de Zeeuwse jongvolwassenen (52%) beoordeelt de eigen mentale gezondheid als goed of zeer goed blijkt uit de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2024-2025 (zie figuur 1). Uit eerdere gezondheidsmonitors blijkt al dat het mentaal welzijn van jongeren en volwassenen onder druk staat; bij jongvolwassenen (16 – 25 jaar) is de situatie echter zorgwekkender. Veel jongvolwassenen voelen zich vaak gestrest, ervaren prestatiedruk en eenzaamheid.
Wel is er een lichte verbetering te zien ten opzichte van 2022, vlak na de coronapandemie. De groep die zich vaak gestrest voelt is afgenomen (van 47% in 2022 naar 40% in 2024) en minder jongvolwassenen geven aan zich beperkt te voelen door psychische klachten (van 21% in 2022 naar 17% in 2024). Deze afname is ook landelijk terug te zien (zie figuur 1).
Factoren die een invloed hebben op de mentale gezondheid van jongvolwassenen
Uit het onderzoek blijkt dat verschillende risicofactoren, die de kans op mentale klachten verhogen, bij de helft van de Zeeuwse jongvolwassenen aanwezig zijn. Zo geeft 56% van de respondenten aan zich eenzaam te voelen. Bijna een kwart voelt zich zelfs sterk eenzaam. Ook prestatiedruk wordt door de helft van de jongvolwassenen ervaren, vooral vanuit zichzelf en ouder(s)/verzorger(s) (zie figuur 2).
De beperkte aanwezigheid van veerkracht, een belangrijke beschermende factor, komt duidelijk uit het onderzoek naar voren. Jongvolwassenen met een hoge mate van veerkracht kunnen zich goed door stressvolle gebeurtenissen heen slaan en herstellen snel na een moeilijke periode. Hoewel het percentage licht is gestegen in vergelijking met 2022, is slechts 56% van de jongvolwassenen veerkrachtig (zie figuur 3).
Ondanks de zorgen om de mentale gezondheid van de jongvolwassenen zijn er gelukkig ook belangrijke beschermende factoren bij de meerderheid aanwezig. Zo heeft 85% vertrouwen in de toekomst en is 83% tevreden met zichzelf. Ook is 83% van de jongvolwassenen voldoende weerbaar, zij kunnen goed voor zichzelf opkomen (zie figuur 3).
Oplossingsrichtingen
Als we kijken naar welke factoren het sterkst samenhangen met mentale gezondheid, kunnen dit aanknopingspunten zijn voor gezondheidsbeleid. Als we mentaal welbevinden onder jongvolwassenen preventief willen verhogen, lijkt inzetten op volgende punten van belang:
- Verminderen van de belangrijkste risicofactoren zoals prestatiedruk en eenzaamheid
- Versterken van een van de belangrijkste beschermende factor, namelijk veerkracht
- Behouden van aanwezige beschermende factoren zoals vertrouwen in de toekomst, tevreden met zichzelf en weerbaarheid
In de komende periode gaan we samen met de gemeenten bekijken welke ondersteuning de GGD hen kan bieden in het bepalen op welke gebieden zij blijven of gaan inzetten en welke stappen zij nemen.