Veelgestelde vragen PFAS in moedermelk

Mensen worden via verschillende bronnen blootgesteld aan PFAS, en het is al langer bekend dat deze stoffen wereldwijd in het bloed en de moedermelk van mensen terug te vinden zijn. Hoeveel PFAS iemand binnenkrijgt en hoeveel daarvan in het bloed of de moedermelk terechtkomt, varieert per situatie. In 2022 heeft de Vrije Universiteit Amsterdam bij tien vrouwen uit de regio Dordrecht onderzocht of er PFAS in hun moedermelk aanwezig was. Bij alle tien de vrouwen werden inderdaad PFAS aangetroffen in de melk. De gemeten concentraties lagen echter onder de grenswaarde die is vastgesteld door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA). Deze grenswaarde geeft aan welke blootstelling als veilig wordt beschouwd en geen gezondheidsrisico's met zich meebrengt. Aangezien de gemeten PFAS-concentraties geen gezondheidsrisico’s met zich meebrengen, heeft het RIVM geen aanleiding om het geven van borstvoeding af te raden of de duur ervan te verkorten. De voordelen van borstvoeding zijn namelijk groot en wegen zwaarder dan de mogelijke nadelen. Het algemene advies van de GGD blijft daarom om borstvoeding minimaal zes maanden te geven. Dit onderwerp krijgt ook extra aandacht binnen het landelijke PFAS-programma.

De Europese Voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) heeft in 2020 een gezondheidskundige grenswaarde vastgesteld voor de inname van PFAS via voedsel. Deze grenswaarde is gebaseerd op de hoeveelheid PFAS die veilig geconsumeerd kan worden zonder nadelige effecten voor de gezondheid. Voor vrouwen die borstvoeding geven, heeft de EFSA een specifieke norm afgeleid van 4,4 nanogram PFAS per kilogram lichaamsgewicht per week. Dit limiet is bedoeld om de blootstelling via voedsel te beheersen. Daarnaast is er een limiet vastgesteld voor de maximaal acceptabele concentratie van PFAS in moedermelk. Deze concentratie is 133 nanogram per liter. Dit betekent dat de concentratie van PFAS in moedermelk niet boven deze waarde mag komen om te voorkomen dat de gezondheid van moeder of kind in gevaar komt. Het RIVM heeft echter aangegeven dat de gemeten concentraties in moedermelk in de meeste gevallen onder deze grenswaarde blijven, wat betekent dat borstvoeding geven nog steeds als veilig wordt beschouwd.

Het verminderen van blootstelling aan PFAS is lastig omdat deze stoffen zich wereldwijd verspreiden en in veel producten aanwezig zijn. PFAS kunnen in voedingsmiddelen, drinkwater, lucht, en verschillende consumentenproducten voorkomen. Het is daarom moeilijk om volledig te voorkomen dat je in aanraking komt met deze stoffen. Toch zijn er enkele praktische stappen die je kunt nemen om je blootstelling te beperken:

1. Gevarieerd eten: Variëren in je voeding helpt om een eenzijdige blootstelling aan PFAS via specifieke producten te voorkomen. Dit kan de kans op overmatige inname van schadelijke stoffen verminderen.
2. Groenten en fruit goed wassen: Het wassen van groenten en fruit helpt om een deel van de stoffen die op het oppervlak aanwezig kunnen zijn, zoals PFAS, te verwijderen.
3. Voldoende water drinken: Door voldoende water te drinken, kun je helpen om schadelijke stoffen die in je lichaam terechtkomen, te flushen. Drink bij voorkeur schoon water, en let op eventuele waarschuwingen over PFAS in lokaal kraanwater.
4. Beperk het gebruik van PFAS-houdende producten: Vermijd producten waarvan bekend is dat ze PFAS bevatten, zoals bepaalde anti-aanbakpannen, waterdichte kleding, en producten zoals bakpapier of schoonmaakmiddelen met PFAS.

Hoewel je niet volledig kunt ontsnappen aan PFAS, zijn deze maatregelen nuttig om je blootstelling te verminderen en je gezondheid te beschermen.