Resultaten van verschillende studies hebben eerste aanwijzingen opgeleverd dat de corona maatregelen misschien wel de meeste impact hebben op het mentaal welbevinden van jongeren en jongvolwassenen. Op zich is dat niet verwonderlijk aangezien jongeren en jongvolwassenen in het algemeen meer mentale klachten hebben dan andere leeftijdsgroepen.
Zo werd onder andere een toename gezien van somberheidsklachten en angstklachten. Jongeren hadden minder om naar uit te kijken en een kleine groep is vaker bang en gevoelens van eenzaamheid zijn toegenomen [1].
Uitleg indicatoren
Psychische gezondheid
Om de psychische gezondheid bij jongeren te meten, is gebruik gemaakt van de MHI-5, de ‘Mental Health Inventory 5′. Deze internationale standaard voor het meten van de psychische gezondheid bestaat uit 5 vragen met elk 6 antwoordcategorieën met waarden 0 t/m 5. Per persoon wordt de somscore berekend die wordt vermenigvuldigd met 4, zodat de somscore uitkomt tussen de 0 (zeer ongezond) en de 100 (perfect gezond). De vragen zijn:
- Voelde u zich erg zenuwachtig?
- Zat u zo erg in de put dat niets u kon opvrolijken?
- Voelde u zich kalm en rustig?
- Voelde u zich neerslachtig en somber?
- Voelde u zich gelukkig?
Doordat jongeren met én zonder depressieve klachten de vragenlijst invullen, geeft het een indicatie van het vóórkomen van depressieve klachten onder alle jongeren.
Weerbaarheid
De vragenset over weerbaarheid bestaat uit acht stellingen waarop een gemiddelde score wordt berekend om te bepalen of een leerling voldoende weerbaar is. Elke stelling heeft vijf antwoordcategorieën van helemaal mee eens tot helemaal niet mee eens.
- Ik weet wat ik wel en niet wil;
- Ik zeg het als iemand iets doet wat ik vervelend vind;
- Ik laat mij makkelijk overhalen om dingen te doen die ik niet wil;
- Ik kan heel goed nee zeggen tegen mijn vrienden;
- Ik vind het moeilijk om hulp te vragen als iemand mij lastig valt;
- Ik doe alleen maar dingen die ik zelf echt wil;
- Ik kom voor mezelf op als iemand mij uitscheldt, beledigt of bedreigt;
- Als mijn vrienden iets doen wat ik eigenlijk niet wil dan doe ik toch maar mee.
Gevoelens van eenzaamheid
Voor de indicatie van eenzaamheid onder jongeren wordt gebruik gemaakt van de directe vragen ‘Hoe vaak heb je je eenzaam gevoeld in de laatste 4 weken?’ en ‘Hoe vaak heb je je eenzaam gevoeld in de laatste 12 maanden?’. De vragen worden beantwoord met vijf antwoordcategorieën van ‘nooit’ tot ‘(bijna) altijd’. Het direct vragen naar eenzaamheid met een single-item vraag heeft dezelfde validiteit en betrouwbaarheid als een multi-item schaal [2].
Interessante websites
- Trimbos – Mentaal vitaal
- Loket Gezond Leven – Zorg voor de jeugd
- NJI – Pesten
- Platform eenzame jongeren
- 113 Zelfmoord preventie
- JouwGGD > Gevoel
- Opvoedinformatie – Psychische gezondheid
- School & Veiligheid – Pesten
- Gezonde School – Welbevinden
Geraadpleegde bronnen, kijk voor meer informatie naar:
- [1] Nederlands Jeugdinstituut. Effect van corona op jeugd, gezin en jeugdveld. Een literatuuroverzicht. Utrecht: april 2021.
- [2] Madsen KR, et al. Loneliness and Ethnic Composition of the School Class: A Nationally Random Sample of Adolescents. J Youth Adolesc. 2016 Jul;45(7):1350-65.