Welbevinden Kwetsbaarheid

Kwetsbaarheid

Zeeuwse meiden kwetsbaarder

Van dit rapport bestaat ook een oudere versie.

Sommige jongeren zijn kwetsbaarder dan anderen. Ze hebben een extra steuntje nodig om lekker in hun vel te zitten, of om te kunnen gaan met anderen. Het gaat daarbij niet alleen om psychische kwetsbaarheid (belemmeringen door stress of psychische klachten), maar ook om sociale kwetsbaarheid (belemmeringen door eenzaamheid of verlies aan sociale steun). Als jongeren lang blijven rondlopen met nare gevoelens en dit niet wordt gezien, kan dit leiden tot psychosociale problemen. Kwetsbare jongeren verdienen extra aandacht.

Ervaren psychische gezondheid 

Ruim één op de vier Zeeuwse jongeren (28%) ervaart psychische klachten. Dit is vergelijkbaar met het landelijke gemiddelde (27%). Meiden ervaren dubbel zo vaak psychische klachten dan jongens (zie figuur 1a). Vmbo-leerlingen ervaren vaker psychische klachten dan havo-vwo leerlingen (zie figuur 1b). Er is geen verschil tussen tweede- en vierdeklassers.

Stress en prestatiedruk 

Langdurige stress kan ernstige gevolgen hebben voor zowel de fysieke als mentale gezondheid. Bijna de helft van de Zeeuwse jongeren voelt zich vaak gestrest (48%). Vooral door school of huiswerk (33%), alles wat hij of zij moet doen (30%) of wat anderen van hem of haar vinden (20%). Zeeuwse jongeren (48%) ervaren iets minder stress dan in Nederland gemiddeld (50%).

Meiden voelen zich vaker (zeer) vaak gestrest dan jongens (zie figuur 2). Dit verschil is zichtbaar op alle gebieden (school of huiswerk, alles wat hij of zij moet doen, wat anderen van hem of haar vinden, eigen problemen, situatie thuis). Havo-vwo leerlingen voelen zich vaker (zeer) vaak gestrest door school of huiswerk en alles wat ze moeten doen in vergelijking met vmbo-leerlingen. Vmbo-leerlingen voelen zich dan weer vaker (zeer) vaak gestrest door eigen problemen of de situatie thuis.

Naast stress, ervaart ruim een derde (35%) van de jongeren in Zeeland regelmatig prestatiedruk vanuit zichzelf of anderen (zie figuur 3). Meiden ervaren vaker prestatiedruk dan jongens, vooral vanuit leraren/school en social media. Vierdeklassers (38%) ervaren vaker prestatiedruk dan tweedeklassers (22%), vooral vaker vanuit hun ouder(s) of verzorger(s).
Havo-vwo leerlingen ervaren vaker regelmatig prestatiedruk vanuit zichzelf of vanuit anderen (40%) dan vmbo-leerlingen (30%). Dit betreft vooral vaker prestatiedruk vanuit hun ouder(s) of verzorger(s).

Eenzaamheid 

Langdurige eenzaamheid kan gevolgen hebben voor de ontwikkeling van jongeren [1]. Naast dat eenzaamheid voor mentale problemen zorgt (bijvoorbeeld laag zelfvertrouwen, depressieve klachten of zelfs suïcidegedachten), kan eenzaamheid ook zorgen voor gedragsproblemen (zoals overvloedig middelengebruik of criminaliteit), lichamelijke problemen (zoals stress of slaapproblemen) of maatschappelijke problemen (zoals verhoogde zorgbehoefte, vroegtijdig schoolverlaten of criminaliteit).  

Ruim één op de tien Zeeuwse jongeren heeft zich de afgelopen maand vaak tot altijd eenzaam gevoeld (11%). Meiden (14%) vaker dan jongens (8%). Eenzaamheid onder Zeeuwse jongeren is vergelijkbaar met het landelijke gemiddelde. 

Pesten

Tijdens de adolescentie zijn jongeren extra gevoelig voor de mening van hun leeftijdsgenoten. Jongeren die gepest worden ervaren hier veel negatieve gevolgen van. Het kan zorgen voor stress, angst, eenzaamheid, hopeloosheid en minder zelfvertrouwen. Ook ontwikkelen gepeste kinderen en jongeren vaker serieuze mentale problemen, die ook op volwassen leeftijd van invloed kunnen blijven.

We zien een toename in pestgedrag op school en online (via internet, social media of mobiele telefoon) sinds 2019. Zowel maandelijks (meerdere keren) als wekelijks pesten is toegenomen, online en op school. Ongeveer twee op de tien jongeren (18%) is in de laatste drie maanden gepest (in 2019 was dit nog respectievelijk 12%) (zie figuur 4). Er is geen verschil tussen jongens en meiden. Tweedeklassers en vmbo-leerlingen worden vaker gepest dan vierdeklassers en vmbo-leerlingen (zie figuur 5a en 5b).

Suïcidegedachten 

Suïcide is doodsoorzaak nummer één onder jongeren. Het aantal jongeren dat de afgelopen 12 maanden serieus heeft gedacht om een eind aan het leven te maken, is zorgelijk. Zeeuwse jongeren hebben bovendien vaker suïcidegedachten dan het landelijk gemiddelde.

Bijna een kwart van de Zeeuwse jongeren (23%) heeft het afgelopen jaar wel eens serieus gedacht aan suïcide. Ongeveer één op de twintig jongeren dacht hier zelfs vaak of heel vaak serieus over na.

Meiden, tweedeklassers en vmbo-leerlingen zijn extra kwetsbaar: het aandeel dat vaak of heel vaak serieus over suïcide heeft nagedacht ligt hoger (zie figuur 6a, b en c).

Praten helpt

Denk jij aan zelfdoding of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfdoding helpt en kan anoniem via de chat op de site 113 of telefonisch via 113 of 0800 – 0113.

Geraadpleegde bronnen, kijk voor meer informatie naar:  

Meer weten? Neem contact met ons op: