De verbindende kracht
Met een achtergrond in communicatiewetenschappen en ervaring binnen het sociaal domein, zet Liza zich als projectleider Kansrijke Start in om samenwerking tussen ketenpartners te versterken. Ze is het aanspreekpunt en de verbindende schakel tussen gemeenten, zorgverleners en maatschappelijke organisaties.
Liza begon lokaal bij de gemeente Borsele, waar ze de samenwerking rond Kansrijke Start mede hielp opzetten. Haar enthousiasme en gedrevenheid brachten haar al snel in de regionale rol van projectleider. ” Mijn doel is niet simpelweg een plan schrijven, maar ervoor zorgen dat het in de praktijk werkt voor de doelgroep.” Door partijen samen te brengen en ervaringen uit te wisselen, helpt ze gemeenten en organisaties om gezamenlijk een sterke basis te leggen voor de beste start voor ieder kind.
Een sterke start begint bij samenwerking
De eerste duizend dagen van een kind zijn bepalend voor de rest van het leven. Kansrijke Start richt zich daarom op een effectieve samenwerking tussen het medische, sociale en informele domein, zodat kinderen en gezinnen de juiste ondersteuning krijgen.
“Preventiever wordt het niet! Kansrijke Start omvat drie fasen: voor, tijdens en na de zwangerschap en richt zich op een brede doelgroep – van vrouwen in de vruchtbare leeftijd tot gezinnen met jonge kinderen. Met specifieke aandacht voor mensen in een kwetsbare situatie.
Samenwerking is hierin cruciaal. Als je iets signaleert in een gezin, moet je weten bij wie je terecht kunt. Elkaar echt leren kennen binnen deze ketenaanpak zorgt ervoor dat signalering en doorverwijzing effectiever worden. Hier geldt: 1 + 1 = 3.”
Coalities zijn het kloppende hart
Effectieve samenwerking tussen zorg-, welzijnsorganisaties en het sociale domein is de basis van een succesvolle Kansrijke Start. Door professionals met elkaar te verbinden en kennis uit te wisselen, kunnen signalen vroeg worden opgepakt en krijgen gezinnen de juiste ondersteuning. Zo zijn jeugdgezondheidszorg, gemeenten, verloskundige samenwerkingsverbanden (met onder andere ziekenhuizen, kraamzorg en verloskundigen), huisartsen en welzijnsorganisaties betrokken. In Zeeuws-Vlaanderen zijn bijvoorbeeld organisaties als ‘Hulst voor Elkaar’ een belangrijke partner. Zij organiseren vanuit de coalitie Kansrijke Start een maandelijkse babysoos.
“ Het kloppende hart van de ketenaanpak zijn de lokale coalities, die het dichtst bij de inwoners staan. Gemeenten bepalen zelf hoe ze deze samenwerking vormgeven en ook de betrokken partijen beslissen hoe zij bijdragen aan de keten.”
Specifieke interventies per fase
Elke fase van Kansrijke Start kent specifieke interventies. Voor de zwangerschap is er bijvoorbeeld het programma ‘Nu Niet Zwanger‘. Een zwangerschap moet voor iedereen een bewuste keuze kunnen zijn en niet iets dat je ‘overvalt’, vooral niet bij kwetsbare doelgroepen. Elke GGD heeft een ‘Nu Niet Zwanger’-team dat hierbij ondersteunt.
Tijdens de zwangerschap draait het om vroegsignalering en passende zorg. Prenatale huisbezoeken door de GGD en groepsbijeenkomsten zoals ‘Centering Zwangerschap’ helpen daarbij. “ Hoe mooi is het dat tijdens Centering Zwangerschap aanstaande moeders ervaringen kunnen uitwisselen en van elkaar kunnen leren, onder begeleiding van betrokken professionals.”
Voor de fase na de geboorte hebben verschillende gemeenten ondersteuning voor jonge ouders beschikbaar, bijvoorbeeld via een babystartpakket vanuit de gemeente of vanuit Stichting Babyspullen. Zij verstrekken een babystartpakket aan gezinnen die een steuntje in de rug nodig hebben. Ook loopt er nu een pilot bij GGD Zeeland: ‘Centering Ouderschap’, een vervolg op ‘Centering Zwangerschap’, waarin ouders samen verschillende aspecten van het ouderschap bespreken. “ Er zijn in meerdere gemeenten ook sociale initiatieven zoals ouder- en mamacafés, die een laagdrempelige plek voor ontmoeting en ondersteuning bieden. In het kader van Kansrijke Start zijn deze activiteiten goud waard. Door krachten te bundelen, versterken we niet alleen de zorg voor kinderen en ouders, maar bouwen we ook samen aan een duurzame en effectieve ketenaanpak.”
Huidige status en zicht op de toekomst
Alle Zeeuwse gemeenten zijn inmiddels aan de slag met Kansrijke Start in lokale of subregionale coalities. Dit sluit aan bij het landelijke actieprogramma en de bestaande samenwerkingen. “ Ik merk veel positiviteit en enthousiasme bij de partners.”
“Onze regionale ketenaanpak bevindt zich nu in de fase van visievorming en doorontwikkeling. Een werkgroep met partners uit zowel het medische als sociale domein werkt aan een gezamenlijke visie en agenda. Wat vinden we belangrijk? Hoe vinden we elkaar hierin? Wat kunnen we samen doen voor de hele regio? We bouwen aan een duurzame samenwerking, een stabiele basis.”
“Ik ben ervan overtuigd dat we in deze ketenaanpak tot waardevolle samenwerkingen kunnen komen. Juist de enorme betrokkenheid en toewijding van de professionals in de geboortezorg en het sociaal domein geven mij dat vertrouwen. Preventie vraagt ook om meer dan alleen samenwerking, het vraagt ook een mindset. Het beste advies dat ik ooit heb gehoord is: ‘Wees de verandering die je wilt zien’ Daar houd ik aan vast, zowel privé als in mijn werk.”