Veelgestelde vragen PFAS en gezondheidsrisico’s

PFAS kan zich, net als in de natuur, ophopen in het menselijk lichaam. PFAS is niet of nauwelijks afbreekbaar en kan op lange termijn schade aanrichten. Bij normaal gebruik zullen producten met PFAS erin niet meteen gezondheidseffecten geven. De hoeveelheden die je binnenkrijgt via gebruik van consumentenproducten zijn over het algemeen klein. In Nederland krijgen mensen via voedsel en kraanwater wel meer PFAS binnen dan wenselijk is. Het RIVM adviseert de overheid ervoor te zorgen dat mensen minder PFAS binnenkrijgen.

Het onderzoek naar PFAS in consumentenproducten vindt u hier: Nieuw onderzoek bevestigt: mensen in Nederland krijgen te veel PFAS binnen | RIVM)

Een aantal PFAS hebben nadelige effecten op de gezondheid van mensen. Vooral over PFOA en PFOS is veel bekend. Zo weten we dat ze een nadelige invloed op de leverfunctie en de werking van het immuunsysteem hebben, kunnen leiden tot een verhoging van het cholesterolgehalte en schadelijk zijn voor de voortplanting en de ontwikkeling van het ongeboren kind (iets lager geboortegewicht). Er worden twee vormen van kanker (nier- en teelbalkanker) in verband gebracht met een hoge blootstelling aan PFOA.

Of PFAS daadwerkelijk gezondheidseffecten geven, hangt onder meer af van hoeveel je in de loop van de tijd binnenkrijgt. Als je lange tijd grote hoeveelheden PFAS binnenkrijgt, is de kans groter dat het effect heeft op je gezondheid. Van de effecten die we hierboven noemen, verwachten we de effecten op het immuunsysteem als eerste. Dit is ook afhankelijk van andere zaken, zoals erfelijke aanleg, leefstijl (voeding, roken, bewegen) en of je andere ziekten hebt.

Gezondheidsklachten zijn op dit moment nog niet direct te koppelen aan PFAS blootstelling. Het is wel belangrijk dat als je gezondheidsklachten hebt je dit laat onderzoeken. Neem hiervoor contact op met je huisarts.

Heb je vragen over PFAS en je ervaren gezondheid, dan kun je contact opnemen met GGD Zeeland via het PFAS-loket online (www.ggdzeeland.nl/pfas) of het algemene telefoonnummer, 0113-249400.

Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat we alleen al via voedsel en drinkwater méér PFAS binnenkrijgen dan veilig is voor onze gezondheid. De gezondheidskundige grens geeft aan welke blootstelling geen gezondheidsrisico’s geeft en dus nog veilig is. Als je lange tijd meer binnenkrijgt dan die grenswaarde, dan neemt de kans op gezondheidseffecten toe. Dat betekent niet dat je er ook daadwerkelijk ziek van wordt. Dat hangt ook af van veel andere zaken, zoals erfelijke aanleg, leefstijl en of je andere ziekten hebt. Het RIVM adviseert de overheid ervoor te zorgen dat mensen minder PFAS binnenkrijgen.

Om nadelige gezondheidseffecten te voorkomen heeft de European Food Safety Authority (EFSA) in 2020 een Toelaatbare Dagelijks Inname (TDI) vastgesteld voor vier soorten PFAS. Als je minder PFAS binnenkrijgt dan deze hoeveelheid worden er geen nadelige effecten op de gezondheid verwacht. Als mensen lange tijd meer PFAS binnenkrijgen dan de TDI zijn nadelige effecten op de gezondheid mogelijk. Of nadelige effecten op de gezondheid daadwerkelijk optreden, kunnen we niet voorspellen.

De gezondheidskundige grens geeft aan welke blootstelling geen gezondheidsrisico’s geeft en dus nog veilig is. Als je lange tijd meer binnenkrijgt dan die grenswaarde, neemt de kans op gezondheidseffecten toe. Dat betekent niet dat je er ook daadwerkelijk ziek van wordt. Dat hangt ook af van veel andere zaken, zoals erfelijke aanleg, leefstijl (voeding, roken, bewegen) en of je andere ziekten hebt. Het RIVM adviseert de overheid ervoor te zorgen dat mensen minder PFAS binnenkrijgen.

Wereldwijd heeft tientallen jaren lang verspreiding plaatsgevonden van PFAS in het milieu en in levende organismen. Dit komt door de uitstoot van chemische bedrijven en door het gebruik van PFAS in allerlei producten, waaronder verschillende sprays, cosmetica, voedselverpakkingen, etc. Uit recent onderzoek blijkt. dat PFAS ook in drinkwater en voeding zit. Iedereen heeft daarom, in meer of mindere mate, PFAS in het bloed.

Of je ziek wordt, hangt af van hoeveel PFAS je in de loop van de tijd binnenkrijgt. Als je lange tijd PFAS binnenkrijgt, is de kans groter dat het effect heeft op je gezondheid. Het is ook afhankelijk van andere invloeden, zoals erfelijke aanleg en leefstijl (voeding, roken, bewegen) en of je andere ziekten hebt.

Sommige PFAS kunnen mogelijk kanker veroorzaken. Onderzoek naar jarenlange, hoge blootstelling aan de PFAS PFOA laat een verband zien met nierkanker en zaadbalkanker. Verder zijn kortgeleden aanwijzingen gevonden voor een mogelijke relatie met schildklierkanker.

Of PFAS daadwerkelijk gezondheidseffecten geven, hangt onder andere af van hoeveel iemand in de loop van de tijd binnenkrijgt. Het is ook afhankelijk van andere invloeden, zoals erfelijke aanleg, leefstijl (voeding, roken, bewegen) en of iemand andere ziekten heeft.