PFAS-verontreiniging in zwemwater

PFAS komen overal in onze leefomgeving voor. In ons voedsel, ons drinkwater, de lucht en ook in het water waarin wij zwemmen. Volgens het RIVM krijgen Nederlanders te veel PFAS binnen, dus elk beetje extra is ongewenst. Dat betekent niet dat zwemmen gevaarlijk is. PFAS komen in het menselijk lichaam door het in te slikken, in te ademen of via opname door de huid. Het grootste gedeelte krijgen we binnen via ons eten en drinken. Bij het zwemmen krijg je PFAS voornamelijk binnen door het water dat je inslikt. De PFAS, maar ook andere chemische stoffen, bacteriën en virussen, in het water zitten na het zwemmen ook in kleine hoeveelheden op je huid. Douchen na zwemmen in open water is altijd een goed idee of was in ieder geval de handen voordat je iets eet.

Gezondheidsrisico’s beperken

PFAS vormt meestal geen gezondheidsrisico voor zwemmers als rekening wordt gehouden met een paar dingen.

  • Slik zo min mogelijk zwemwater en (zee)schuim in.
  • Na zwemmen in open water is even douchen altijd een goed idee en als dat niet kan, was in ieder geval je handen voordat je iets eet.
  • Volg de adviezen van de provincie over zwemlocaties op en zwem dus niet op plekken met een negatief zwemadvies of zwemverbod.

Kijk voor alle informatie rondom PFAS-verontreiniging in zwemwater op de website van zwemwater.nl. Ook is er veel informatie te vinden op de site van Provincie Zeeland.
Zij hebben onderstaande praatplaten ontwikkeld in Nederlands, Engels en Duits.

Praatplaat PFAS en zwemmen NED

Praatplaat PFAS en zwemmen ENG

Praatplaat PFAS en zwemmen DUI
Veelgestelde vragen

Zijn er PFAS-normen voor oppervlaktewater?

Het RIVM heeft advieswaarden opgesteld voor PFAS in oppervlaktewater, zoals meren, rivieren en sloten. Deze advieswaarden geven aan hoeveel PFAS in het water mogen zitten zodat mensen hun hele leven lang, elke dag veilig vis daaruit kunnen eten. GGD Zeeland gebruikt deze normen om te adviseren over consumptie van bijvoorbeeld vis uit de Westerschelde.

Voor het besproeien van moestuinen zijn geen advieswaarden vastgelegd voor PFAS. Het RIVM heeft wel een geschatte risicogrens opgesteld voor PFOS in water. Als de concentratie in het water lager is dan deze waarde, dan verwacht het RIVM geen nadelige effecten door PFOS als het water wordt gebruikt voor het besproeien van moestuinen.

Kan ik veilig naar het strand/in zee zwemmen?

In zeeschuim kunnen bacteriën en schadelijke stoffen, zoals PFAS, zich ophopen. Probeer dus te voorkomen dat je zeeschuim binnenkrijgt en laat kinderen en huisdieren er niet in spelen. Neem als dat kan een douche na het zwemmen in zee en was in ieder geval je handen voordat je iets eet.

Zie ook het bericht van Provincie Zeeland.

Kan ik nog veilig zwemmen in de Westerschelde?

Ja, zwemmen in de Westerschelde op officieel aangewezen zwemwaterplekken is veilig.

GGD Zeeland verwacht geen gezondheidsrisico’s door PFAS van zwemmen in de Westerschelde. Dat blijkt uit extra metingen die Rijkswaterstaat heeft gedaan en die door het RIVM geanalyseerd zijn.

Naast PFAS wordt ook de waterkwaliteit en de fysieke veiligheid van zwemwater in de gaten gehouden door de overheid. Het is aan te raden om alleen te zwemmen op officiële aangewezen zwemwaterlocaties. Op de website van zwemwater.nl zijn alle aangewezen locaties te vinden, inclusief actuele informatie.

Kan slootwater een PFAS gezondheidsrisico geven?

Kinderen of volwassenen die in contact komen met slootwater kunnen PFAS binnenkrijgen. Daarnaast kan PFAS in groenten en fruit terechtkomen als het slootwater wordt gebruikt om groenten of fruit te besproeien.

Iedereen in Nederland krijgt al PFAS binnen via voeding en drinkwater. Als kinderen of volwassenen af en toe contact hebben met het slootwater, is de extra hoeveelheid PFAS die zij binnenkrijgen gering. Het gezondheidsrisico is dan klein. Dit geldt ook wanneer mensen af en toe groenten of fruit eten die zijn besproeid met het slootwater.

Mijn hond of kat heeft gedronken/gezwommen in binnenwater. Moet ik mij zorgen maken?

De GGD heeft geen expertise over gezondheidseffecten bij dieren. Als u zorgen heeft over uw huisdier of als uw huisdier klachten heeft dan kunt u het beste contact opnemen met de dierenarts

Naar veelgestelde vragen