Kan ik zelf gevangen vis, garnalen en/of zelf gestoken zeegroenten uit de Westerschelde eten?

Er is onderzoek gedaan naar het PFAS-gehalte in de Westerschelde. Hieruit blijkt dat volwassenen slechts heel beperkt vis-, schaal- en schelpdieren uit de Westerschelde kunnen eten. Bij de berekeningen is aangenomen dat mensen de verschillende producten niet tegelijk eten.

Vis en garnalen uit de Westerschelde bevatten zo veel PFAS dat, wanneer je ze zelf vangt, je ze beter niet kan opeten. Zelf geraapte schelpdieren uit de Westerschelde kunnen in beperkte mate geconsumeerd worden.

Lees meer: Resultaten PFAS voedselveiligheidsonderzoek Westerschelde bekend | Provincie Zeeland

Kan ik drinkwater uit de kraan blijven drinken?

Ja, je kunt gewoon kraanwater blijven drinken. De hoeveelheid PFAS die je met kraanwater binnenkrijgt, is klein. Voldoende water drinken is belangrijk om gezond te blijven.

Zitten er PFAS in voedsel en drinkwater?

In de meest recente publicatie van het RIVM staat dat we in Nederland te veel PFAS binnenkrijgen via voedsel en drinkwater. De hoeveelheid PFAS is wel lager dan eerder berekend, maar hierdoor kunnen er nog steeds nadelige effecten op de gezondheid ontstaan. Het RIVM adviseert de overheid daarom ervoor te zorgen dat die stoffen minder worden gebruikt en ervoor te zorgen dat mensen minder in contact komen met PFAS.

Onderzoek RIVM: Nieuw onderzoek bevestigt: mensen in Nederland krijgen te veel PFAS binnen

Hoe weet ik waar PFAS in zit?

Als je wilt weten of er PFAS voorkomen in een specifiek product, dan kun je kijken op de website waarzitwatin van de Rijksoverheid of dit aan de leverancier van het product vragen. Een leverancier moet jou die informatie binnen 45 dagen gratis geven. Dit geldt niet voor persoonlijke verzorgingsproducten (cosmetica). Bij persoonlijke verzorgingsproducten zie je altijd alle ingrediënten die in het product zitten op het etiket staan. Probeer producten met pfc, pfte, fluor en perfluor(o) te vermijden.

Hoe kan ik blootstelling aan PFAS verminderen via producten?

Koop geen producten waar PFAS in is gebruikt. Zo verminder je de directe blootstelling aan deze stoffen. Daarnaast draag je zo ook bij aan de vermindering van de uitstoot van deze stoffen door fabrieken tijdens het productieproces en aan (milieu)vervuiling door afval waar PFAS in zitten. Dit zorgt uiteindelijk voor minder PFAS in het milieu en daardoor voor minder blootstelling van consumenten aan PFAS via drinkwater en voedsel. Producten die vaak PFAS bevatten zijn: pannen met een antiaanbaklaag, bakpapier, buitensport- en regenkleding, cosmetica, impregneermiddel (bijvoorbeeld voor kleding), ski-wax, smeermiddel (bijvoorbeeld voor je fietsketting), tapijt, tapijtreiniger en pizzadozen.

Nog een aantal tips:

  • Gebruik bij voorkeur keramische pannen en keukengerei van roestvrij staal of gietijzer;
  • Gebruik geen pannen met een beschadigde of bekraste antiaanbaklaag, breng deze naar de milieustraat;
  • Gebruik PFAS-houdende producten alleen waarvoor ze bedoeld zijn. Kijk op de gebruiksaanwijzing;
  • Gebruik waterafstotende producten, zoals schoenenspray, zonder PFAS;
  • Gebruik cosmeticaproducten zonder PFAS;
  • Ventileer je huis goed en maak regelmatig schoon met nat om vervuilde stofdeeltjes te verwijderen.

Op de website waarzitwatin.nl vind je veel informatie over PFAS in producten, bijvoorbeeld over pannen, tapijt en regenkleding.

Is er een medische behandeling om PFAS in het lichaam af te breken of sneller uit te scheiden?

Er zijn geen medicijnen of een behandeling om PFAS af te breken in het lichaam of sneller uit te scheiden.

Hoe kan ik blootstelling aan PFAS verminderen via eten of drinken?

Je kunt zelf niet zoveel doen om te voorkomen dat je PFAS binnenkrijgt. PFAS zitten bijna overal in onze omgeving en dus ook in voedingsmiddelen en in het drinkwater. Voldoende water drinken en gevarieerd eten is belangrijk om gezond te blijven, ook al krijg je er een beetje PFAS mee binnen. Het is belangrijk om gevarieerd te eten om een eenzijdige blootstelling aan voedingsmiddelen die PFAS bevatten te voorkomen.

Andere tips om minder PFAS in het lichaam te krijgen zijn:

  • Spoel groenten en fruit af met water;
  • Varieer voldoende in voeding;
  • Was regelmatig en goed je handen, zeker voor het eten of na werken in de tuin.

Kan ik veilig naar het strand/in zee zwemmen?

In zeeschuim kunnen bacteriën en schadelijke stoffen, zoals PFAS, zich ophopen. Probeer dus te voorkomen dat je zeeschuim binnenkrijgt en laat kinderen en huisdieren er niet in spelen. Neem als dat kan een douche na het zwemmen in zee en was in ieder geval je handen voordat je iets eet.

Zie ook het bericht van Provincie Zeeland.

Mijn hond of kat heeft gedronken/gezwommen in binnenwater. Moet ik mij zorgen maken?

De GGD heeft geen expertise over gezondheidseffecten bij dieren. Als u zorgen heeft over uw huisdier of als uw huisdier klachten heeft dan kunt u het beste contact opnemen met de dierenarts

Kan slootwater een PFAS gezondheidsrisico geven?

Kinderen of volwassenen die in contact komen met slootwater kunnen PFAS binnenkrijgen. Daarnaast kan PFAS in groenten en fruit terechtkomen als het slootwater wordt gebruikt om groenten of fruit te besproeien.

Iedereen in Nederland krijgt al PFAS binnen via voeding en drinkwater. Als kinderen of volwassenen af en toe contact hebben met het slootwater, is de extra hoeveelheid PFAS die zij binnenkrijgen gering. Het gezondheidsrisico is dan klein. Dit geldt ook wanneer mensen af en toe groenten of fruit eten die zijn besproeid met het slootwater.

Kan ik nog veilig zwemmen in de Westerschelde?

Ja, zwemmen in de Westerschelde op officieel aangewezen zwemwaterplekken is veilig.

GGD Zeeland verwacht geen gezondheidsrisico’s door PFAS van zwemmen in de Westerschelde. Dat blijkt uit extra metingen die Rijkswaterstaat heeft gedaan en die door het RIVM geanalyseerd zijn.

Naast PFAS wordt ook de waterkwaliteit en de fysieke veiligheid van zwemwater in de gaten gehouden door de overheid. Het is aan te raden om alleen te zwemmen op officiële aangewezen zwemwaterlocaties. Op de website van zwemwater.nl zijn alle aangewezen locaties te vinden, inclusief actuele informatie.